दिनविशेष : ०६ ऑक्टोबर Day Special 06 October
६ ऑक्टोबर: दिनविशेष
६ ऑक्टोबर रोजी घडलेल्या काही महत्त्वाच्या घटना, जन्म, आणि मृत्यू या खालीलप्रमाणे आहेत:
घटना:
- १८६२: भारतीय सैन्यदलाचे प्रमुख सर्वांत पहिले भारतीय सरदार हरबंस सिंग यांचा जन्म.
- १९७३: यॉम किप्पूर युद्ध सुरू झाले, ज्यामध्ये सीरियाने आणि इजिप्तने इस्रायलवर हल्ला केला.
- १९९५: युलॉन्ग ग्लेशियरच्या खाली एका अवाढव्य हिमनदीत दगडांनी बनवलेले एक प्राचीन दफनस्तल आढळले.
दिनविशेष : ०६ ऑक्टोबर Day Special 06 October
जन्म:
- १८३१: भारतीय धर्मगुरू स्वामी रामतीर्थ यांचा जन्म.
स्वामी रामतीर्थ, ज्यांचा जन्म २२ ऑक्टोबर १८७३ रोजी पंजाबच्या गुजरनवाला जिल्ह्यातील मुरलीवाला गावात एका पंजाबी ब्राह्मण कुटुंबात झाला, ते भारतीय संत, विचारवंत, आणि अद्वैत वेदांताचे प्रसिद्ध प्रवर्तक होते. त्यांच्या जन्मानंतर काही दिवसांतच आईचे निधन झाल्यामुळे त्यांचे पालनपोषण त्यांच्या मोठ्या भावाने केले. लाहोरच्या गव्हर्नमेंट कॉलेजमधून गणित विषयात पदव्युत्तर पदवी मिळवून ते फॉरमन ख्रिश्चन कॉलेजमध्ये गणिताचे प्राध्यापक झाले.
१८९७ साली लाहोरमध्ये स्वामी विवेकानंद यांच्याशी झालेल्या एका भेटीने रामतीर्थ यांना संन्यासाचे जीवन स्वीकारण्याची प्रेरणा मिळाली. १८९९ साली दीपावलीच्या दिवशी त्यांनी सर्वसाधारण जीवनाचा त्याग करून संन्यास घेतला. त्यांनी आपली पत्नी, मुले, आणि प्राध्यापकी खुर्ची सोडली, फक्त सत्य आणि अध्यात्माच्या मार्गावर जगणारी एक साधी व्यक्ती म्हणून संन्यासी बनले.
स्वामी रामतीर्थ यांची जीवनशैली अनोखी होती—ते कोणत्याही संपत्तीला किंवा वस्तूंना हात लावत नसत, तरीही त्यांनी जगभर प्रवास केला. कृष्णभक्ती आणि अद्वैत वेदांतावर दिलेल्या त्यांच्या प्रभावी प्रवचनांमुळे ते भारतात आणि परदेशात प्रसिद्ध झाले.
- १९२९: प्रसिद्ध भारतीय शास्त्रीय गायक डॉ. मल्लिकार्जुन मन्सूर यांचा जन्म. त्यांच्या शास्त्रीय गायनाने हिंदुस्थानी शास्त्रीय संगीताच्या क्षेत्रात त्यांचे मोठे योगदान होते.
- १९४२: प्रसिद्ध भारतीय क्रिकेटर राजेंद्र गोयल यांचा जन्म. ते भारतीय क्रिकेट संघातील डावखुरा फिरकी गोलंदाज म्हणून ओळखले जातात.
- १९४६: भारताचे प्रसिद्ध फिल्म निर्माता व दिग्दर्शक ऋतुपर्णो घोष यांचा जन्म.
दिनविशेष : ०६ ऑक्टोबर Day Special 06 October
मृत्यू:
- १९३२: मराठा समाजसुधारक आणि शिक्षणतज्ज्ञ धोंडो केशव कर्वे यांचे निधन. त्यांनी विधवा पुनर्विवाह आणि स्त्री शिक्षणासाठी केलेले कार्य आजही प्रेरणादायी आहे.
धोंडो केशव कर्वे, ऊर्फ अण्णा कर्वे (१८ एप्रिल १८५८ – ९ नोव्हेंबर १९६२), हे स्त्री शिक्षण, विधवा पुनर्विवाह, आणि स्त्रियांच्या हक्कांसाठी समर्पित समाजसुधारक होते. १९०७ साली त्यांनी पुण्याजवळ हिंगण्याच्या माळरानावर मुलींची शाळा सुरू केली आणि स्त्रियांसाठी स्वतंत्र विद्यापीठ स्थापले. त्यांच्या चिरंजीव र. धो. कर्वे यांनी संततिनियमनाच्या महत्त्वावर जनजागृती केली, ज्यामुळे त्यांना विरोधालाही सामोरे जावे लागले. धोंडो केशव कर्वे यांना १९५८ मध्ये त्यांच्या १०० व्या वाढदिवसानिमित्त भारतरत्नने सन्मानित करण्यात आले.
विशेष दिन:
- भारतातील संरक्षण दल: ६ ऑक्टोबर हा भारतीय हवाई दलाचा दिवस म्हणून ओळखला जातो. या दिवशी भारतीय हवाई दलाच्या योगदानाचे स्मरण केले जाते आणि त्यांच्या धाडसी सेवेसाठी कृतज्ञता व्यक्त केली जाते.
इंडियन डिफेन्स फोर्स (IDF) हे अर्धवेळ संरक्षण दल होते, जे 1917 मध्ये पहिल्या महायुद्धाच्या काळात भारतीय सैन्याचा एक भाग म्हणून स्थापन करण्यात आले. याचे उद्दिष्ट नियमित सैनिकांना गॅरिसन ड्युटीपासून मुक्त करणे होते. हे दल ब्रिटिश आणि भारतीय विभागात विभागले गेले होते. भारतीय विभागात ब्रिटीश अधिकारी आणि भारतीय इतर पदांचा समावेश होता, तर ब्रिटिश विभाग पूर्णपणे ब्रिटिश सैनिकांनी भरलेले होते.
IDF मध्ये स्वयंसेवक भारतीय होते, परंतु अनेक युरोपियन लोकांनाही भरती करण्यात आले होते. भारतीय संरक्षण दल कायदा 1917 नुसार, 16 ते 50 वर्षे वयोगटातील सर्व युरोपियन लोकांना लष्करी सेवा अनिवार्य होती. 16-18 वयोगटातील तरुणांना फक्त प्रशिक्षण देणे आवश्यक होते, तर 19 ते 40 वर्षांपर्यंतचे पुरुष देशभरात कुठेही सेवा देण्यासाठी बांधील होते. केवळ पाळकांना यापासून सूट देण्यात आली होती.
1922 मध्ये जाहीर करण्यात आले की ज्यांनी युद्धकाळात IDF मध्ये सेवा दिली होती ते ब्रिटिश युद्ध पदकासाठी पात्र होते. तथापि, IDF ब्रिटिश भरतीमध्ये विशेष लोकप्रिय नव्हते आणि 1920 मध्ये ते बरखास्त करण्यात आले. त्यानंतर औक्झिलरी फोर्स (इंडिया) आणि इंडियन टेरिटोरियल फोर्स यांनी त्याचे स्थान घेतले.
दिनविशेष : ०६ ऑक्टोबर Day Special 06 October
इतर माहिती:
- सर्वोच्च न्यायालय स्थापना दिन (१९५४): ६ ऑक्टोबर १९५४ रोजी भारताचे सर्वोच्च न्यायालय प्रथमच स्थापन झाले.
हे दिवस विविध ऐतिहासिक घटनांच्या स्मृती जागृत करण्यासाठी आणि महत्त्वाच्या व्यक्तींचे कार्य ओळखण्यासाठी महत्त्वपूर्ण ठरतात.
भारत का सर्वोच्च न्यायालय, संविधान के अनुच्छेद 124 के तहत स्थापित, देश का सर्वोच्च न्यायिक निकाय है। यह 26 जनवरी 1950 को भारत के संविधान के लागू होने के साथ अस्तित्व में आया। हालांकि सुप्रीम कोर्ट ने अपनी शुरुआत पुराने संसद भवन से की, 1958 में इसे तिलक मार्ग, नई दिल्ली में स्थित वर्तमान भवन में स्थानांतरित कर दिया गया।
28 जनवरी 1950 को, भारत के लोकतांत्रिक गणराज्य बनने के दो दिन बाद, सर्वोच्च न्यायालय का उद्घाटन हुआ। यह ऐतिहासिक उद्घाटन पुराने संसद भवन के चैंबर ऑफ प्रिंसेस में किया गया, जहां 1937 से 1950 तक भारत का संघीय न्यायालय संचालित होता था। उद्घाटन सुबह 9:45 बजे शुरू हुआ, जिसमें भारत के पहले मुख्य न्यायाधीश हरिलाल जे. कनिया और अन्य प्रमुख न्यायाधीशों के साथ कई गणमान्य व्यक्ति शामिल हुए।
इस मौके पर विभिन्न उच्च न्यायालयों के मुख्य न्यायाधीशों के अलावा भारत के प्रधानमंत्री, अटॉर्नी जनरल एमसी सीतलवाड़, और अन्य प्रमुख विधि अधिकारी उपस्थित थे। इस उद्घाटन को न्यायालय के इतिहास का हिस्सा बना दिया गया ताकि सर्वोच्च न्यायालय के नियम औपचारिक रूप से प्रकाशित किए जा सकें और संघीय न्यायालय के अधिवक्ताओं और एजेंटों के नाम सर्वोच्च न्यायालय की सूची में शामिल किए जा सकें।